اصول و مبادی سیاست اسلامی(قسمت سوم)


برگرفته از کتاب "فلسفه سیاسی اسلام" اثر محمد جواد نوروزی


بسم الله الرحمن الرحیم

ج ) مبنای معرفت شناسی

1.    در حالی که در جهان بینی مادی ، علم تجربی مهم ترین معیار شناخت به شمار می رود و قهرا هستی را مساوی با ماده دانسته و آنچه را که در قلمرو حسی و تجربه نگنجد علمی نمی داند ، در جهان بینی الهی ، عقل ، حس ، وحی و شهود از منابع شناخت به شمار می روند . لذا هستی اعم از غیب و شهود و مادی و مجرد است .

2.    قرآن کریم اساس تفکر مادی را نقد می کند و آنجا که ماده گرایان می گویند: چشم ها او را در نمی یابند و اوست که دیدگان را در می یابد .

د ) هدف عالی در نظام سیاسی اسلام

انسان موضوع دعوت انبیاست . بحث همه انبیای الهی تربیت انسان است . اسلام برای قبل از تولد تا بعد از مرگ و رسیدن انسان به سر منزل مقصود دستور العمل و برنامه دارد تنها در سایه تربیت انسان است که عالم اصلاح می گردد . به قول مرحوم شهید مطهری ، تحول فردی مقدمه انقلاب اجتماعی است ؛ چرا که لازمه تحول فردی ، الهی شدن جامعه است .

در اسلام تنها رفاه و آسایش مورد نظر نیست بلکه این دو ، مقدمه هایی هستند که برای نیل به هدفی بالاتر مطلوب اند و به تنهایی اصالت ندارند . اسلام برای مردم ، زندگی راحت ، رفاه و آسایش ، امنیت و عدالت می خواهد ، اما هدف دیگری نیز دارد و آن دست یابی به کمال بیشتر است . انسانیت انسان به رفاه و جسم او نیست ، بلکه کمال انسانی به روح انسان است . البته بین بدن و روح ارتباطی ناگسستی برقرار است . تربیت روح انسان با نادیده گرفتن بدن میسر نیست . ابتدا باید نیازهای مادی انسان مانند بهداشت ، مسکن ، و امنیت تامین می شود ، سپس زمینه برای تعالی روح انسان فراهم گردد. خدا کسانی از شما را که ایمان آورده و کارهای شایسته کرده اند وعده داده است که حتما آنان را در این سرزمین جایگزین سازد ؛ همان گونه که کسانی را که پیش از آنان بودند جایگزین ساخت ، و آن دینی را که برای آنان پسندیده است به سودشان مستقر کند و بیمشان را به ایمنی مبدل گرداند تا مرا عبادت کنند و چیزی را با من شریک نگردانند .

وقتی نا امنی ، گرسنگی و ذلت در میان باشد ، زمینه برای رشد معنوی و روح مهیا نمی شود پس هدف اسلام تکامل روح است . این هدف بر همه ارزش ها سایه می افکند و همه ارزشها در این قالب محدود می شود . بنابراین همه این موارد مطلوب است تا به خدا پرستی کمک کند . اگر از این مرز خارج شود و برخلاف این هدف نتیجه دهد ، مطلوبیت ندارد و دیگر ارزش نخواهد داشت .